Nederland kent diverse dorpen met een bijzonder buitenplaatsenlandschap waar de rijke elite vlak bij elkaar hun imposante kastelen en buitenplaatsen woonden en wonen. In de middeleeuwen lieten edelen, om hun ridderlijke levenswijze te demonstreren, dicht bij landelijke machtscentra kastelen bouwen. En in de Gouden Eeuw lieten de puissant rijk geworden kooplieden in het landelijke gebied buitenplaatsen bouwen op vanuit de handelssteden goed bereikbare locaties.
Hier creëerden de rijken hun privé paradijsjes. Zij lieten buitenplaatsen aanleggen met centraal een monumentaal huis omringd door bijgebouwen. Daar naadloos op aansluitend lagen imposante tuinen met waterpartijen en parkbossen die de grandeur van de buitenplaats verder vergroten. De landgoederen waarop de buitenplaatsen lagen dienden ook geld op te leveren en daarom werden er landbouwgronden met pachtboerderijen aangelegd en bossen voor de bosbouw. Op divers plaatsen in Nederland ligt nog altijd een grote concentratie aan buitenplaatsen en valt de pracht en praal van weleer te beleven.
Top 12 –Plaatsen met de meeste historische buitenplaatsen van Nederland
- Wassenaar (Zuid-Holland). Dorp met 24 historisch buitenplaatsen van de Haagse elite.
- ’s-Graveland (Noord-Holland). Buitenplaatsenpolder met 9 historisch buitenplaatsen.
- Zeist (Utrecht): Onderdeel van de Stichtse Lustwarande met 9 historische buitenplaatsen.
- Vorden (Gelderland). Dorp bij Zutphen, hoofdstad van het kwartier Zuphen in het graafschap Gelre met 8 historische buitenplaatsen.
- Dalfsen (Overijssel). Dorp bij de belangrijke Hanzestad Zwolle met 7 historische buitenplaatsen.
- Driebergen (Utrecht). Onderdeel van de Stichtse Lustwarande met 7 historische buitenplaatsen.
- Heemstede (Noord-Holland). Dorp in de binnenduinrand met 7 historische buitenplaatse voor de Amsterdamse elite.
- Breukelen (Utrecht). Dorp langs de Vecht met 6 historische buitenplaatsen.
- Doorn (Utrecht). Onderdeel van de Stichtse Lustwarande met 6 historische buitenplaatsen.
- Nieuwersluis (Utrecht). Dorp langs de Vecht met 6 historische buitenplaatsen.
- Maarssen (Utrecht). Dorp langs de Vecht met 6 historische buitenplaatsen.
- Arnhem (Gelderland). Onderdeel van Gelders Arcadië met 6 historische buitenplaatsen.